Considerations and research findings presented in volume 5 of the annual Ecumeny and Law touch upon the problem of life projects of the contemporary youth, which are oriented towards self-discovery, self-development, self-fulfillment, and – so desirable nowadays – achieving personal happiness. All of this takes place under the circumstances of contemporary rapid cultural transformations and “axiological warpedness” – should we use the metaphor of the author of the volume’s first text Prof. Świątkiewicz. In this respect, the Church has an invaluable integrating role – with its universal evangelizing message, addressed directly to young people. This is primarily about the defense/promotion of family institutions. “The pro-family movements focused around the Catholic Church or legitimized Christian axiology, pro-life movements that largely gather youth, create socio-cultural conditions for restoring the family’s privileged place in society” (W. Świątkiewicz). The dynamic involvement of Churches and religious communities gives a chance to effectively undertake other serious challenges of modern times, which are written by authors of the subsequent texts: affirmation of woman and her position in society (S. Milemąka, M. Mielimąka), presence of a transcendental dimension in education (P. Dancák), as well as the adopting by the contemporary youth the strategy of “not forsaking the bulwarks” of values as an antidote to dehumanization and desacralization of the everyday public space (J. Kurzępa). Finally, rhetorical questions, inspiring young people’s thought, posed by last authors in this section: “Is there any other Christianity than the authentic one? Is there another faith than the living one?” (A. Bańka), or: Shouldn’t we strive for “a new form of Catholic spirituality, which can be described?” (P. Sawa). Problems outlined this way are – in the legal section – firstly dealt with by the Orthodox canonists. The truth that the Church received from her Founder Jesus Christ, the right to proclaim his Gospel to all nations, should constantly find its modern up-to-date actualization in the law of particular Churches, and by the means of its universalism, influence both the national legislation and international legal system (C. Mititelu). In particular, “the Right to Freedom of Conscience entitles any human being to make known the doctrine of his/her Religion, both through missionary activities and religious education in Confessional and State Schools” (N. V. Dură). Professor Janczewski’s article presenting the Catholic position under the title “The Sacrament of Confirmation as a Call to the Evangelization directed towards Young People,” suitably introduces to further legal and canonical approaches, such as contemporary youth and preparation to: priesthood (D. Němec), family life (M. Tomkiewicz), and religious life (M. Menke). The two following authors include in the titular context the proposals for a contemporary understanding of the traditional canonical institutions: ius connubii (A. Pastwa), favor matrimonii (L. Świto). The legal and pastoral development of the volume’s theme, based on the example of the Czech Republic, concludes the legal part of the volume: “The Catholic traditionalists, Greek-Catholics, Orthodox Church and the other Christian Churches employ the religious freedom and establish various organizations for young believers according to the civil law and their inner church prescriptions” (S. Přibyl). As usual, the volume is enriched by several reviews of current relevant publications.
Naukowa refleksja w piątym tomie rocznika „Ecumeny and Law” dotyka problemu projektów życiowych współczesnej młodzieży, zorientowanych na samopoznanie, samorozwój, samospełnienie i – tak pożądane – osiąganie osobistego szczęścia. A to w warunkach dzisiejszych błyskawicznych przeobrażeń kulturowych i axiological warpedness [akjologicznej wichrowatości] – jeśli użyć metafory autora pierwszego tekstu prof. Świątkiewicza. W tym względzie nieocenioną rolę integracyjną – ze swym uniwersalnym przesłaniem ewangelizacyjnym, kierowanym wprost do młodzieży – ma do odegrania Kościół. Rzecz dotyczy w pierwszym rzędzie obrony/promocji instytucji rodziny. „Skupiające się wokół Kościoła katolickiego ruchy prorodzinne czy legitymizowane chrześcijańską aksjologią ruchy pro life, w dużym stopniu gromadzące młodzież, tworzą społeczno-kulturowe warunki dla przywrócenia rodzinie jej uprzywilejowanego miejsca w społeczeństwie” (W. Świątkiewicz). Dynamiczne zaangażowanie Kościołów i wspólnot wyznaniowych daje szansę skutecznego podjęcia innych poważnych wyzwań współczesności, o których piszą autorzy kolejnych tekstów: afirmacja kobiety i jej pozycji zajmowanej w społeczeństwie (S. Milemąka, M. Mielimąka), obecność wymiaru transcendentnego w edukacji (P. Dancák), a także przyswajanie przez współczesną młodzież strategii „nie opuszczania szańców” wartości jako antidotum na dehumanizację i desakralizację przestrzeni codzienności (J. Kurzępa). W końcu inspirujące myśl młodych ludzi retoryczne pytania, stawiane przez ostatnich autorów tej części: „Czy w ogóle jest jakieś inne chrześcijaństwo niż to autentyczne? Czy istnieje inna wiara niż żywa?” (A. Bańka), czy nie należy zabiegać o „nową formę duchowości katolickiej, która inspiruje do przekazywania wiary, mistagogii i wzrastania”? (P. Sawa). Z tak zarysowaną problematyką mierzą się – w sekcji prawnej – najpierw kanoniści prawosławni. Prawda, że Kościół otrzymał od swego Założyciela Jezusa Chrystusa prawo do głoszenia Jego Ewangelii wszystkim narodom, winna nieustannie znajdować swą współczesną pełną aktualizację w prawie własnym Kościołów, a swym uniwersalizmem skutecznie oddziaływać na ustawodawstwo państwowe i prawo międzynarodowe (C. Mititelu). Zwłaszcza „prawo do wolności sumienia uprawnia każdą jednostkę ludzką do głoszenia doktryny własnej religii, zarówno przez działalność misjonarką i misyjną, jak i edukację religijną w szkołach wyznaniowych i państwowych” (N. V. Dură). Tekst Profesora Janczewskiego, prezentującego stanowisko katolickie, pt. The Sacrament of Confirmation as a Call to the Evangelization directed towards Young People, dobrze wprowadza do kolejnych prawnokanonicznych i prawnych ujęć: współczesna młodzież a przygotowanie: do kapłaństwa (D. Němec), do życia rodzinnego (M. Tomkiewicz), do życia zakonnego (M. Menke). Dwaj autorzy wpisują w tytułowy kontekst propozycje współczesnego rozumienia tradycyjnych instytucji kanonicznych: ius connubii (A. Pastwa), favor matrimonii (L. Świto). Prawnoduszpasterskie rozwinięcie tematu na przykładzie Republiki Czeskiej zamyka część prawną tomu: „[…] katoliccy tradycjonaliści, grekokatolicy, prawosławni i innej Kościoły chrześcijańskie korzystają z wolności wyznania, ustanawiając różne organizacje skierowane do młodych wiernych w zgodzie z prawem świeckim i wewnętrznymi przepisami kościelnymi” (S. Přibyl). Tradycyjnie, tom wzbogacają recenzje interesujących pozycji książkowych.
