[...] W tomie Literatura i polityka. Studia i szkice o literaturze polskiej XX i XXI wieku znajdują się opisy, analizy i interpretacje obejmujące wzajemne realcje literatury, pisarzy i polityki, traktujące o cenzurze, presji i opresji, szeroko pojętych wykluszeniach i uwięzieniach, społecznej i narodowej świadomości - pojmowanej także jako wspólnota śmiechu. Rozliczenia z władzą i obnażenie jej języka, ze społecznymi i obyczajowymi normami, polityczną poprawnością stale łączą się z pytaniami o jednostkową tożsamość, sens historii, etyczne wartości, mechanizmy społecznych zachowań. Jak widać, choć zmieniła się po 1989 roku polityczna rzeczywistość i minęły czasy, gdy wydanie książki okazywało się wydarzeniem politycznym, nie udało się - bo nie mogło się udać - wyrugować polityki/polityczności z literatury, ponieważ nie tylko PRL, jak twierdził Stanisław Barańczak, ale i współcześnie - "polityczność jest tatuologią życia". Pozbawiając się do niej odniesień, literatura odwraca się od rzeczywistości, traci swą rangę i siłę swego głosu.
Literatura i polityka. Wprowadzenie
Barbara Gutkowska
