Causal Conjunctions in Mediaeval English. A Corpus-Based Study of Grammaticalization

W pracy omówiony jest rozwój spójników przyczynowych w średniowiecznej angielszczyźnie na szerokim tle germańskim i indoeuropejskim. Porównanie z innymi wczesnymi dialektami germańskimi wykazuje, że język staroangielski wykształcil własny spójnik „forthon”, niezaświadczony w językach pokrewnych, ale utworzony według tej samej strategii co polskie „dlatego”. W późniejszym średniowieczu „forthon” skróciło się do samego „for”, ale od drugiej połowy XIV w. pojawia się nowe słowo „because” pochodzące od całego wyrażenia „by the cause that” przez analogię z anglonormandzką formą „par la cause que” jeszcze wtedy nieobecną w innych odmianach języka francuskiego. Taka uniwerbizacja dowodzi niezwykle szybkiej gramatykalizacji oraz konstruktywizacji tego spójnika, który staje się głównym wykładnikiem przyczynowości w angielszczyźnie w okresie nowożytnym. Materiał badawczy pochodzi z wielkich elektronicznych baz danych korpusów tekstów średniowiecznych, a dodatkowo przykłady poszczególnych konstrukcji są bogato ilustrowane reprodukcjami fragmentów oryginalnych rękopisów średniowiecznych. Dotychczasowe prace na ten temat nie uwzględniały roli dialektu anglonormandzkiego francuszczyzny w tworzeniu spójników w okresie średnioangielskim, a także nie wykorzystywały w takim stopniu materiału paleograficznego, obecnie dostępnego na nośnikach elektronicznych (płyty CD i online).

Publikacja ta powinna zainteresować językoznawców historycznych, indoeuropeistów, germanistów, romanistów, a przede wszystkim anglistów. Podstawy teoretyczne pracy stanowią najnowsze wersje gramatykalizacji, leksykalizacji i konstruktywizacji szczególnie przydatne w analizach słów funkcyjnych. Książka może okazać się ciekawa dla mediewistów i paleografów.