Niniejsza publikacja wnosi istotny wkład w toczący się dialog na temat wprowadzenia do szkół edukacji medialnej jako przedmiotu. Ukazuje i uświadamia szerokie spektrum zastosowania mediów we wszystkich procesach przebiegających w szkole. Książka analizuje problematykę negatywnego wpływu mediów na dzieci i młodzież, ale również wskazuje możliwości ich pozytywnego zastosowania zarówno w procesie wychowania, jak i w procesie dydaktycznym.
Praca adresowana jest do licznego grona odbiorców, którzy pragną, aby media stały się sojusznikiem zmian zachodzących w systemie edukacji. Autor liczy, że przedstawione w monografii rozważania i wnioski przysłużą się zarówno nauczycielom, studentom pedagogiki, pedagogom, jak i pracownikom nauki jako materiał źródłowy oraz inspiracje do dalszych samodzielnych i pogłębionych studiów nad wykorzystaniem mediów w edukacji.
Prezentowana praca monograficzna składa się ze wstępu, pięciu rozdziałów i zakończenia.
W pierwszym rozdziale pt. Pedagogiczne aspekty wykorzystania mediów zamieszczono treści dotyczące pedagogiki medialnej w kontekście działalności współczesnego człowieka. Przedstawiono tam informacje o rodzajach mediów oraz ich wpływie na zachowanie człowieka, ze szczególnym uwzględnieniem gier komputerowych, których podział zestawiono z podziałem gier i zabaw dziecięcych. W drugiej części rozdziału scharakteryzowane zostały kompetencje medialne w odniesieniu do kompetencji kluczowych kształtowanych we współczesnej szkole. Opisano również walory wychowawcze kształtowania omawianych kompetencji.
W rozdziale drugim – Cele i zadania edukacji medialnej przedstawione zostały treści edukacji medialnej, które możemy znaleźć w obowiązującej podstawie programowej przedszkola, szkoły podstawowej, gimnazjum, szkoły ponadgimnazjalnej, oraz warunki i sposoby ich realizacji.
Rozdział trzeci – Media w procesie dydaktycznym porusza treści, w których podkreślona została wartość edukacji medialnej w szkolnej rzeczywistości. Zwrócono tam uwagę na cele i treści edukacji medialnej w podstawie kształcenia ogólnego. Rozdział czwarty poświęcony został wybranym aspektom wpływu mediów na proces wychowania. Zaprezentowana problematyka skupia się wokół postaw ucznia wobec mediów w kontekście kształtowania pozytywnych postaw oraz w kontekście negatywnego wpływu mediów na zachowanie dzieci i młodzieży. W rozdziale tym przedstawiono również trudne sytuacje wychowawcze będące wynikiem negatywnego oddziaływania mediów.
Rozdział piaty dotyczy, jakże często pomijanych, promocji i informacji edukacyjnej w szkole. Problematyka ta nie jest zbyt często charakteryzowana w literaturze pedagogicznej, gdyż wiąże się głównie z procesem organizacyjnym. Przedstawione treści oscylują wokół zagadnień z zakresu public relations szkoły
i dotyczą kształtowania wizerunku szkoły, zarządzania informacją, wykorzystania szkolnego monitoringu, który posiada większość szkół w Polsce, kwestii związanych ze szkolną stroną internetową oraz kontaktów przedstawicieli szkoły z mass mediami, które są coraz częstsze.
Fragment recenzji wydawniczej
Pomysł napisania książki poświęconej ukazaniu znaczenia mediów w szkolnej rzeczywistości, a szczególnie w wychowaniu i dydaktyce, należy uznać za cenny. W dobie systematycznego i jednocześnie bardzo szybkiego nasycania edukacji technologią informacyjno-komunikacyjną znaczenia nabiera dyskusja nad jej wykorzystaniem w szkole i co za tym idzie – nad umiejętnościami nauczycieli w tym zakresie […] książka jest istotnym głosem w dyskusji o edukacji medialnej oraz jej wprowadzeniu do szkół jako przedmiotu nauczania. Niewątpliwie jest ona znaczącym krokiem na drodze budowania praktyki pedagogiki medialnej. Książka jest adresowana do wszystkich tych osób, które są zainteresowane wykorzystaniem mediów w edukacji, a szczególnie nauczycieli czynnie uczestniczących w procesie kształcenia oraz studentów kierunków pedagogicznych. Ze względu na walory poznawcze, jakie posiada, może być wykorzystana w pracy wychowawczej w szkole.
Z recenzji prof. zw. dr. hab. Bronisława Siemienieckiego
Fragment książki
Problematyka dotycząca roli mediów w edukacji jest bardzo szeroka. Sytuacja ta zmusza pedagogów do podejmowania interdyscyplinarnych działań badawczych. W tym zakresie wyjaśnienie coraz częściej występujących zjawisk w triadzie człowiek – media – edukacja wymaga skorzystania z rezultatów badawczych innych nauk, m.in.: ekonomii, filozofii, historii, informatyki, neurologii, medioznawstwa. Przykładem miejsca, w którym spotykają się wymienione nauki, jest szkoła ze swoimi specyficznymi dla tego środowiska procesami (wychowawczym, dydaktycznym, organizacyjnym). Niniejsza książka jest próbą opisania obszarów szkolnej rzeczywistości, w których media mają swój udział. Ponieważ szkoła jest „żywmy organizmem”, w trakcie tworzenia tej pracy odkrywane były kolejne zjawiska, które należałoby opisać i opatrzyć stosownym komentarzem pedagogicznym. W ten sposób można by pisać jedną książkę przez całe życie. Jest to zatem praca, która obrazuje wykorzystanie mediów w określonym czasie z uwzględnieniem możliwości kadrowych i finansowych szkoły.
Postęp technologiczny sprawia, iż z każdym rokiem kolejne rozdziały niniejszej książki mogłyby być modyfikowane i aktualizowane, powodując tym samym wzrost świadomości medialnej u rodziców i pedagogów, tak bardzo potrzebnej w dzisiejszych czasach zdominowanych przez komputer, Internet czy telewizję. Współczesny uczeń klasy I szkoły podstawowej to sześciolatek, dla którego zajęcia komputerowe są jednymi z najatrakcyjniejszych w szkole. Takie zainteresowania uczniów szybko przekładają się na ich umiejętności, i to nie tylko te z zakresu technologii informacyjnej, ale również pisania i czytania. Media, a w szczególności Internet, doprowadziły do sytuacji, w której jednymi z pierwszych wyrazów, które sześciolatek potrafi pisać, są www.gooole.pl. Trudno dziś o jednoznaczną refleksję i wartościowanie opisanych przemian, możemy jednak starać się obserwować te symptomy i uwrażliwić się na ich wpływ.
Zaprezentowane w niniejszej pracy treści są również próbą zwrócenia uwagi na istotę edukacji medialnej. Jej wagę stale podkreślają znani polscy profesorowie zajmujący się tą dziedziną: Marek Furmanek, Janusz Gajda, Tomasz Goban--Klas, Stanisław Juszczyk, Bronisław Siemieniecki, Wacław Strykowski, Maciej Tanaś, Kazimierz Wenta. Oczekiwania szkoły dotyczące wprowadzenia edukacji medialnej jako przedmiotu są znaczące, a o ich realizację stale zabiegają wymienieni naukowcy.
Dziś, dzięki wielu programom z zakresu edukacji medialnej realizowanym przez organizacje pozarządowe, dzieci i młodzież posiadają znaczną wiedzę na temat właściwego wykorzystania mediów. Choć starania organizacji pozarządowych są wielkie, nie jest to jednak edukacja powszechna, która objęłaby wszystkich uczniów. Z tego względu w szkole występuje wiele trudnych, krzywdzących drugiego człowieka sytuacji, w których rolę narzędzia przejmują „media”. A zatem wszystko w rękach „prawdziwych pedagogów”, którym nie brakuje zdrowego rozsądku i świadomości właściwego wykorzystania mediów w wychowaniu, dydaktyce i organizacji szkoły.
