Średniowiecze Polskie i Powszechne. T. 1 (5)

Kolejny tom „Średniowiecza Polskiego i Powszechnego”, podobnie jak wcześniejsze, przynosi przegląd badań mediewistycznych prowadzonych nie tylko w ośrodku górnośląskim, ale także w innych centrach krajowych i zagranicznych. Część Artykuły i rozprawy otwiera tekst Jakuba Morawca na temat króla Norwegii Olafa Tryggvasona. Z kręgiem skandynawskim wiąże się również artykuł fińskiej badaczki Sirpy Aalto, która porusza kwestie mieszania się elementów historycznych i fikcyjnych w przekazie Sagi o Jomswikingach. Kolejny artykuł – autorstwa Fiodora Uspienskiego – dotyczy przeniesienia szczątków dwóch książąt z dynastii Rurykowiczów, Olega (zm. w 977 r.) i Jaropełka (zm. w 980 r.), dokonanego w 1044 roku przez księcia kijowskiego Jarosława Mądrego. Okresu wczesnego średniowiecza dotyczy tekst Dariusza Adamczyka. Autor na podstawie analizy skarbów z X i pierwszej połowy XI wieku, znalezionych na obszarach nad środkowym Dniestrem i w Wielkopolsce, przedstawia skutki wciągnięcia ziem słowiańskich do arabskiej sieci handlowej. Sławomir Pelczar z kolei – w swoim tekście – rekonstruuje przebieg toczonego w latach 1228–1231 konfliktu o Wielkopolskę między Władysławem Odonicem a jego synem Władysławem Laskonogim. Jan Tęgowski, opierając się na nieznanych do tej pory źródłach, zakwestionował z kolei dotychczasową datę objęcia rządów na Rusi Czerwonej przez Władysława Opolczyka. Tekst Katarzyny Niemczyk przybliża nam słabo zbadane kwestie dotyczące dwóch pierwszych małżeństw Elżbiety Pileckiej-Granowskiej, późniejszej trzeciej żony króla Władysława Jagiełły, a także wyjaśnia kwestie genologiczne, dotyczące mężów Elżbiety, a mianowicie Wisła Czambora i Jana z Jičina. Charakter genologiczny ma również studium Sobiesława Szybkowskiego (chodzi o ród Godziembów). Artykuł Tomasza M. Gronowskiego to omówienie średniowiecznych zabudowań klasztoru w Tyńcu. Studium Jerzego Sperki zawiera z kolei omówienie wydarzeń związanych z napadem na klasztor Paulinów w Częstochowie w 1430 roku. Jana Grollová zwróciła zaś uwagę na siedem grzechów głównych w twórczości myślicieli i teologów oraz pisarzy husyckich – Tomáša ze Štitného i Petra Chelčicého.
Prezentowany tom zamykają Polemiki i dyskusje – artykuły Jarosława Nikodema i Janusza Kurtyki, które dotyczą tzw. kryzysu legitymizacyjnego po śmierci królowej Jadwigi (zm. w 1399 r.) i problemu namiestnictwa Jana Tęczyńskiego w Małopolsce oraz w ziemiach łęczyckiej i sieradzkiej.