There are no products in your shopping cart.
Publikacja jest także dostępna w wersji elektronicznej na portalach:
Central and Eastern European Online Library: www.ceeol.com
ebookpoint: www.ebookpoint.pl
IBUK (możliwość zakupu lub wypożyczenia): www.ibuk.pl
Studium Powojenna twórczość pomnika Xawerego Dunikowskiego 1945−1964 analizuje złożoną problematykę powstawania monumentów tego twórcy w rzeczywistości polskiego państwa komunistycznego oraz ich wartość formalną i tematyczną. Monograficzny opis trzech najważniejszych prac, czyli Pomnika Czynu Powstańczego na Górze św. Anny (1946−1955), Pomnika Wyzwolenia Ziemi Warmińsko-Mazurskiej w Olsztynie (1949−1954) i projektów Pomnika Bohaterów Warszawy (1956−1958), przybliża realia ich powstawania, przebieg prac projektowych i wykonawczych, towarzyszące im relacje z władzą oraz zmienny proces formo- i sensotwórczy każdego z nich. Jednocześnie szczególnemu oglądowi zostaje poddany kształt finalnych prac na zasadzie odczytania ich wartości artystycznej, symboliki i proweniencji stylistycznej. Opis wybranych dzieł dopełnia panoramiczna analiza formalno-tematyczna pozostałych monumentów istniejących zwłaszcza w propozycjach projektów i szkiców, które artysta realizował aż do śmierci, m.in. Pomnika Młot i Sierp (projekt, 1953), Pomnika Józefa Stalina (projekt, 1954) czy też Pomnika Żołnierza Polskiego (realizacja, 1963). Zakreślenie problematyki, tematyki i artystycznych założeń socrealizmu pozwala dojrzeć odmienną jakość powojennej sztuki Dunikowskiego. Ambiwalentny stosunek do władzy samego twórcy uniemożliwia jednak jednoznaczną ocenę jej nośności ideologicznej. Natomiast niezaprzeczalna wirtuozeria formalna przypomina o symbolistyczno-awangardowym rodowodzie tej kreacji, jednocześnie korespondującym ze sztuką współczesną. Wieloaspektowe spojrzenie na twórczość pomnikową Dunikowskiego opiera się na dogłębnych badaniach zwłaszcza materiałów archiwalnych w warszawskiej Królikarni i szczecińskiej Książnicy Pomorskiej. Nie proponuje jednoznacznych odpowiedzi, ale bogaty przegląd różnorodnej sztuki monumentalnej tej wybitnej a tym samym przewrotnej osobowości "wieloepokowego" twórcy, ukształtowanego w Młodej Polsce i realizującego się w międzywojniu, który dopełnił swoje dzieło w równie wartościowym artystycznie okresie powojennym − o czym zapomniano w wyniku unieważniania sztuki istniejącej w przestrzeni zideologizowanej (palinodii). Rozprawa przypomina więc o tej unikalnej twórczości, dokładnie ją opisuje, kontekstualizuje i reinterpretuje.
Karolina Tomczak, dr nauk humanistycznych w zakresie nauk o sztuce, adiunkt w Zakładzie Teorii Sztuki i Fotografii Artystycznej w Instytucie Sztuki w Cieszynie Uniwersytetu Śląskiego. Absolwentka filologii polskiej i historii sztuki Uniwersytetu Wrocławskiego, edytorka i redaktorka publikacji naukowych i pokonferencyjnych. Główne zainteresowania sztuką współczesną polską i zagraniczną oraz metodologią sztuk plastycznych. Szczególne badania dotyczą zwłaszcza aktualnej twórczości rzeźbiarskiej. Najważniejsze publikacje naukowe to teksty poświęcone sztuce współczesnej publikowane m.in. w wydaniach zbiorowych (2011, 2017, 2018), pokonferencyjnych (2013) i katalogach (2018), a także czasopismach tj. „Quart” (2010) i „Pamiętnik Sztuk Pięknych” (2016/2018).
Wybrane publikacje:
Materiał promocyjny (PDF)